Chắc hẳn chúng ta không lạ lẫm gì với các biểu tượng ®, ™,
SM và © đi kèm với tên sản phẩm, thương hiệu hay bao bì, nhưng đôi lúc không hiểu
các biểu tượng đó có nghĩa là gì, cách sử dụng như thế nào, và dùng sai có bị
phạt không?
Đây là các ký hiệu liên quan đến sự bảo hộ của đối tượng sở
hữu trí tuệ, mà thuật ngữ ngành luật gọi là “tình trạng pháp lý” của đối tượng
đó.
Ở Việt Nam thì Luật SHTT không quy định lúc nào thì được sử
dụng các ký tự này. Nhưng đặc thù “tính quốc tế” của SHTT nên Việt Nam vẫn áp dụng
các thông lệ quốc tế về lý giải ghi chú tình trạng pháp lý của đối tượng, theo
đó:
1. Trademark (Nhãn hiệu) - ™

Trademark là những ký hiệu để phân biệt sản phẩm dịch vụ hoặc
của chính một công ty này với sản phẩm/dịch vụ của một công ty khác.
Dùng TM khi nhãn hiệu đó chưa được hoặc không được bảo hộ
nhưng chủ sở hữu muốn dùng biểu tượng đó như một nhãn hiệu và khẳng định quyền
của mình đối với nhãn hiệu đó để cảnh báo bên thứ 3 không nên xâm phạm.
TM không có nghĩa rằng đó là một nhãn hiệu đã được bảo hộ,
do vậy nếu nhãn hiệu nào đã được bảo hộ mà gắn TM vào sẽ khiến người khác mặc định
đó là nhãn hiệu chưa được bảo hộ.
Một số cá nhân/tổ chức sử dụng ký hiệu SM thay cho TM, ký hiệu
này được hiểu giống như ký hiệu TM, nhưng SM có nghĩa là (Service Mark – Nhãn
hiệu dịch vụ), khi dùng SM thì người ta hiểu nhãn hiệu đó là nhãn hiệu dùng cho
nhóm dịch vụ chứ không phải là nhóm hàng hóa.
*Nhiều quốc gia phân ra Nhãn hiệu hàng hóa và Nhãn hiệu dịch
vụ.
2. Registered (đã đăng ký bảo hộ) - ®
Ký hiệu này có hàm ý thương hiệu đã đăng ký bảo hộ với cơ
quan nhà nước, vì vậy trong các trường hợp, thương hiệu đã được đăng ký
thì sử dụng ký hiệu này để thông tin cho người tiêu dùng biết là thương hiệu đó
đã được pháp luật bảo hộ. Nếu chưa được bảo hộ mà dùng ký tự này là sai.
3. Copyrighted (bản quyền) - ©

Đây là ký hiệu dùng để tuyên bố đối tượng đó đã được bảo hộ
độc quyền, nghiêm cấm tất cả mọi tổ chức, cá nhân sử dụng một sản phẩm, dịch vụ
hay một ý tưởng nào đó nếu chưa được sự đồng ý của chủ sở hữu.
Khác với Trademark và Registered chỉ sử dụng trong lĩnh vực
kinh doanh, Copyrighted áp dụng cho tất cả những nơi có sự xuất hiện của
sáng tạo, của tác giả, của người tạo ra tác phẩm/ ý tưởng/ thông tin…
Nếu sử dụng sai biểu tượng?

Mặc dù Luật Việt Nam không quy định nó là gì, được sử dụng
ra sao, nhưng lại quy định sử dụng sai sẽ bị phạt (!).
Cụ thể, theo Điều 6 Nghị định 99/2013/NĐ-CP, vi phạm quy định
về chỉ dẫn bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp quy định:
1. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đồng đến
1.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) …..
b) Chỉ dẫn sai về tình trạng pháp lý, phạm vi bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp;
c) ….
2. Biện pháp khắc phục hậu quả:
a) ….
b) Buộc cải chính công khai đối với hành vi vi phạm quy định tại Điểm a, Điểm b
Khoản 1 Điều này;
c) ….
Như vây ở điểm b được hiểu là chế tài cho việc sử dụng sai
các ký hiệu này và ghi các chỉ dẫn như: “nhãn hiệu đã được đăng ký bảo hộ độc
quyền”, “nhãn hiệu đã được bảo hộ”, “nhãn hiệu thuộc độc quyền của… ” dù chưa
được bảo hộ. Cụ thể sẽ bị phạt hành chính bằng tiền và áp dụng biện pháp khắc
phục hậu quả như trên.
* Nguồn: CafeBiz